مسئله جنگ و چگونگی مواجهه با آن برای جامعه ایران، با تجربه جنگ با عراق در شهریور سال 1359 و از طریق آزمون و خطا شکل گرفت. به این معنا که نداشتن شناخت ذهنی از مسئله جنگ و فروپاشی قدرت دفاعی- بازدارندگی بر اثر پیروزی انقلاب، موجب غافلگیری استراتژیک در برابر تجاوز عراق و اشغال بخشی از سرزمین ایران در مرزهای غربی کشور شد. مسئله جنگ و اشغال در چنین شرایطی، بیشتر بعنوان مسئله دفاعی- موجودیتی تفسیر شد. پیوستگی جنگ با انقلاب، در تعریف سیاسی و اعتقادی از مسئله جنگ و تأثیر آن در مشارکت مردمی برای دفاع در برابر تجاوز، زمینه های شکست ارتش عراق را فراهم کرد ...

در سال های گذشته بصورت تدریجی همواره درگیر دو پرسش جداگانه، ولی بهم پیوسته، بوده ام: آنچه انجام داده ام چه مشخصه و نتیجه ­ای داشته است؟ چه کاری را باید انجام بدهم که تکراری نباشد و به نیازهای آینده پاسخ بدهد؟ بدلیل پیوستگی معناداری که در بطن دو پرسش یادشده وجود دارد، درگیر پرسش دائمی از آنچه تا کنون فکر کرده و نوشته ام، با آنچه باید درباره آن اندیشه ورزی کرده و بنویسم، شده‎ام. به نظرم از این مسیر و تأملی چند باره و دائمی در پاسخ به پرسش های یادشده، نه تنها انسجام فکری ام برای بازبینی گذشته و انتخاب موضوع برای آینده، شکل می گیرد، بلکه این امکان فراهم می شود که با ادراک از عناصر اصلی نظام فکری ام، بمثابه طرح اولیه یک نظریه تلاش کنم ...