مجید جعفری نوشت: کتاب «موضوعات و پرسش های اساسی جنگ ایران و عراق؛ در گفتگو با فرماندهان و صاحب نظران» روانه بازار نشر شد. ناشر این کتاب، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است که در روزهای پایانی سال 1402 آن را به چاپ رسانده است.

این کتاب که به همت محمد درودیان به رشته تحریر درآمده، 524 صفحه است و علاقمندان به این اثر می بایست برای خرید آن، 250هزار تومان بپردازند.

کتاب «موضوعات و پرسش های اساسی جنگ ایران و عراق؛ در گفتگو با فرماندهان و صاحب نظران» به گفتگو با فرماندهان نظامی، مسئولین سیاسی و صاحب نظران در زمینه موضوعات اساسی جنگ ایران و عراق، اختصاص دارد.

در مقدمه این کتاب آمده است: پرسش از موضوعات، مسائل و تحولات جنگ ایران و عراق، در گفتگو با فرماندهان و صاحب نظران، در دوره زمانی سال 1383 تا سال 1386، با هدف انتشار در فصلنامه مطالعات جنگ ایران و عراق، «نگین ایران» صورت گرفته است. انتخاب موضوع و افراد برای گفتگوها، به تناسب موضوع در هر شماره از فصلنامه انجام شد که بیشتر به روش «پرونده محور» بود.

نویسنده کتاب، علت بازنشر این گفتگوها را در قالب یک کتاب مستقل اینگونه عنوان کرده است: با توجه به اینکه انتشار گفتگوها در فصلنامه نگین بصورت محدود انجام شده و بسیاری از علاقمندان در حوزه مطالعات جنگ ایران و عراق به آن دسترسی نداشتند، مهمتر از آن، بسیاری از موضوعات و پرسش های طرح شده در جلسات گفتگو، همچنان با گذشت زمان پایدار است و بررسی آن موضوعیت دارد، در نتیجه برای انتشار گفتگوها که در 13 شماره از فصلنامه منتشر شده بود، اقدام شد.

مطالب کتاب بر اساس موضوع و شخصیت طرفِ گفتگو، در پنج فصل تنظیم شده که به شرح زیر است:

فصل اول حاصل چهار جلسه گفتگو با مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی است که با مسئولیت و هماهنگی امیر شمخانی و حضور سردار رشید، سردار علائی، سردار حسین تاش و محمد درودیان، برای طرح پرسش درباره مسائل اساسی و تحولات جنگ، برگزار شده است. فضای کلی این گفت وگو بیش از آنکه بررسی درس ها و تجربه جنگ با نظر به آینده باشد، بیشتر با رویکرد انتقادی نسبت به تحولات جنگ است.

فصل دوم شامل سه گفتگو با فرماندهان شامل امیر حسنی سعدی و امیر شمخانی و افراد دانشگاهی و پژوهشگر شامل دکتر چگینی زاده و دکتر زهرانی است که در پاسخ به پرسش از امکان پذیری جلوگیری از وقوع جنگ، از طریق قدرت «بازدارندگی» صورت گرفته است.

فصل سوم شامل سه نشست با موضوعات متفاوت است. گفتگوی اول با سردار غلامعلی رشید است. گفتگوی دوم با سردار عزیز جعفری فرمانده وقت نیروی زمینی سپاه و گفتگوی سوم به مناسبت انتشار ویژه نامه برای عملیات مرصاد صورت گرفته است.

فصل چهارم به گفتگو درباره شهید کاظمی و شهید باکری اختصاص دارد. به مناسبت انتشار دو ویژه نامه جداگانه برای شهید کاظمی و شهید باکری، گفتگویی با شهید قاسم سلیمانی بدلیل رفاقت با شهید کاظمی انجام شده است که شامل بحث درباره مشخصه های فکری، رفتاری و فرماندهی شهید کاظمی در جنگ و به شکل، کامل، منظم و منسجم بیان شده است. گفتگو درباره شهید باکری در قالب سفر به تبریز و با حضور سردار اعلائی، سردار زهدی و آقای مصطفی مولوی، صورت گرفته است که مشخصه مشترک آنها، دوستی دیرینه و صمیمی، همچنین آشنائی با تفکر، رفتار و اخلاق شهید باکری است.

فصل پنجم شامل چهار گفتگو است که تحت عنوان «تاریخ نگاری و روایت»، بمناسبت های مختلف تهیه و در فصلنامه نگین به چاپ رسیده است. گفتگو اول با دکتر رضا داوری اردکانی فیلسوف نامدار صورت گرفته است. گفتگو با استاد کاوه بیات، آقایان سرهنگی و بهبودی و دکتر غلامرضا کاشی از دیگر بخش های این فصل است.

نویسنده با اشاره به امانتداری در بازنشر گفتگوها، خاطرنشان کرده است: نظر به اینکه گفتگوها در «زمان» خودش صورت گرفته، در نتیجه متن گفتگوها بدون هیچ گونه تغییر و اصلاح، بازنشر شده است. البته در مقدمه برخی از گفتگوها، برای آشنایی خوانندگان با موضوع مورد گفتگو، نکاتی آمده بود که نیازمند اصلاح بود و در مواردی که بعنوان مقدمه، متن مناسبی وجود نداشت، متن جدید نوشته شده است.

به مخاطبین و علاقمندان به تحقیق و پژوهش در حوزه جنگ ایران و عراق، مطالعه این کتاب را توصیه می کنم.

مطالب مرتبط:

- معرفی و نقد کتاب