اشاره:

   در بخش پایانی گزارش نشست نقد و بررسی کتاب «تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق؛ پیش درآمدی بر یک نظریه»، پاسخ های نویسنده به ناقدین و دانشجویان حاضر در جلسه خواهد آمد. منتقدین محترم نقطه نظرات خود را بیش از دو ساعت طرح کردند و برای پاسخ 5 دقیقه وقت از سوی مجری محترم سرهنگ دکتر زین الدین تعین شد. با توجه به طولانی شدن زمان جلسه و محدویت وقت تنها به برخی نظرات پاسخ داده شد. امیدوارم در دانشگاه عالی دفاع و یا در هیات معارف جنگ شهید صیاد شیرازی، فرصتی فراهم شود تا نظریه طرح شده در کتاب، و برخی پرسشها و نظرات منتقدین محترم، مورد نقد و بررسی قرار بگیرد. ...

اشاره:

1- خانم جمشیدی نقدی را درباره متن سخنرانی اینجانب در نمایشگاه کتاب، بعنوان «نظر» نوشتند که به دلیل حجم کلمات و مهمتر از آن؛ مثل همیشه نقد دقیق و عالمانه، بصورت مستقل در ادامه خواهد آمد. ایشان در نقد خود ساختار بحث را از نظر روش شناختی و مفهومی مورد نقد فرار داده و در نتیجه امکان گشایش افق جدیدی را برای ادامه بحث فراهم کرده است. فرصت را مغتنم شمرده و مراتب سپاسگزاری خودم را نسبت به لطف ایشان در نقد سخنرانی اعلام می دارم.

2- در مراسم سخنرانی تلاش کردم باورداشت های اولیه‌ی حاصل از مشاهدات و تحقیقاتم را تحت عنوان مفروضات سه گانه بیان کنم و پرسش مندرج در یاداشت را در آن جلسه بیان نکردم. همچنین به دلائلی برای هماهنگی با سخنرانی جناب کمری و محدودیت وقت، به مباحث روش شناسی و رویکردها نیز اشاره نکردم . چنان که در یادداشت خانم جمشیدی اشاره شده است، پرسش دو بخش است. من با فرض تاریخی شدن مسئله مورد بحث که در بند اول مفروضان آمده، نتیجه گرفتم که«در این صورت»، این پرسش که همان عنوان یادداشت است وجود دارد که: «مشخصه ها، رویکرد و روش و کارکرد تاریخ‌نگاری جنگ چیست و کدام است؟» بنابراین پرسش از تاریخی شدن، محل بحث نبوده است که مخل بند اول مفروضات تلقی شود.

3- من در این سخنرانی بدنبال اثبات و یا ابطال نبودم. ضمن اینکه اثبات و ابطال در نظریه تجربه‌گرایی و ابطال پذیری، بیش از چند دهه است که منسوخ شده است، هر چند در ایران همچنان محل اعتناء قرار دارد. در این بحث بدنبال توضیح و استفاده از استدلال برای تایید نظراتم بودم.

4- منظور من از رویکرد و روش در این بررسی، درباره متون و در حوزه تاریخنگاری است. خانم جمشیدی  واکنش به این بخش از سخنرانی، رویکرد و روش در بررسی متون تاریخنگاری جنگ را، با تعریف جدید،  به «رویکرد و روش» من در ارائه بحث تاریخنگاری جنگ، تفسیر و تاویل کرده است که جالب است، ولی بنظرم برداشت متفاوتی از رویکرد و روش  صورت گرفته است.

5- مطالب این سخنرانی بنظرم هیچ نسبتی با آخرین کتابم ندارد، زیرا در آنجا «جنگ را بعنوان یک مسئله استراتژیک» نقد و بررسی کردم در حالیکه در این سخنرانی در حوزه تاریخنگاری جنگ و متون منتشر شده، مطالبی را اجمالاً بیان کردم. در عین حال نظراتی را در این زمینه داشتم که پیش از این در سایت نوشتم، از جمله؛ «مفهوم زمان در تاریخ» که انتظار داشتم و دارم از نظرات دوستان استفاده کنم که با وجود ارسال آن با ایمیل و انتشار در سایت، هنوز نقدی در این زمینه صورت نگرفته است. حداقل از خانم جمشیدی، دکتر صیامیان و جناب استاد کمری  انتظار دارم که برای ایجاد «چالشی جدی»، به واکاوی بحث کمک بفرمایند.

مانند همیشه از لطف منتقدین محترم و نظرات آنها صمیمانه تشکر و متواضعانه استقبال می کنم. نظرات دقیق و منتقدانه خانم جمشیدی در ادامه آمده است.

اشاره:

  فرصتی فراهم شد تا به اهتمام گرامی ارجمند جناب آقای ناظری و در معیت استاد گرامی جناب علیرضا کمری، در غرفه انتشارات «فاتحان» در نمایشگاه کتاب، درباره تاریخ‌نگاری جنگ به بحث و گفت و گو بپردازیم. محورهای آنچه در این نشست به آن اشاره کردم در ادامه خواهد آمد.

  با درگذشت مرحوم دکتر حسین اردستانی، ارزیابی نتیجه زحمات و تلاش های ایشان را پس از یک دهه، چگونه می توان ارزیابی کرد؟ به این معنا که؛ آنچه پیش از این انجام شده و آنچه ضروری است در آینده انجام شود، کدام است؟ پاسخ به پرسش یاد شده از این جهت اهمیت دارد که، بدون ارزیابی گذشته طراحی چشم انداز های آینده روشن نخواهد شد. به نظرم زحمات انجام شده از سوی ایشان را طی یک دهه، با نگاه کلی و اجمالی در چند محور می توان تبیین کرد:

اشاره:

   در بخش اول، توضیحات نویسنده پیرامون مختصات کتاب، ارائه شد. سخنان ناقدین محترم؛ امیر حسینی در حوزه تاکتیکی، امیر بختیاری در حوزه راهبردی، دکتر مهران شمس احمر، از نظر روش شناختی و دکتر امینیان، با توجه به رویکرد و روش کلی کتاب، برای بهره برداری مخاطبان محترم، در ادامه آمده است. با وجود آنکه انتظار می رفت نظریه ارائه شده در پایان کتاب، مورد نقد و بررسی قرار بگیرد، ولی به دلیل تمرکز بر مباحث تاکتیکی و مناقشات تاریخی، توجه چندانی برای نقد و بررسی نظریه صورت نگرفت.

اشاره:

   به دعوت رئیس دفتر کرسی‌های نظریه پردازی در دانشگاه عالی دفاع ملی و تلاش های سرهنگ دکتر زین الدینی، جلسه نقد و بررسی کتاب «تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق؛ پیش درآمدی بر یک نظریه»، در تاریخ سوم اردیبهشت ماه 96 با حضور نویسنده کتاب و ناقدین محترم؛ امیر سرتیپ سیدناصر حسینی جانشین پیشین نیروی زمینی ارتش و جانشین هیئت معارف جنگ، امیر سرتیپ مسعود بختیاری از فرماندهان ارشد نیروی زمینی ارتش در جنگ و نویسنده آثار مختلفی همچون عملیات طریق القدس، دکتر مهران شمس احمر استاد دانشگاه، دکتر بهادر امینیان سفیر پیشین ایران در رومانی و استاد روابط بین الملل و تنی چند از دانشجویان این دانشگاه برگزار شد. در ادامه، بخش اول این نشست برای بهره برداری مخاطبان، تقدیم می شود.