اشاره:

در بخش قبلی با نقد ادبیات مستند، به موضوع کاهش مخاطبین در این حوزه اشاره و بیان شد که رویکرد ایدئولوژی به خاطرات جنگ، به معنای دفاع از جنگ و سامان دادن به قدرت سیاسی، همراه با استفاده از روش آزمون و خطا در حوزه ادبیات و تاریخ نگاری، مهمتر از آن، تأخیر در رجوع به مبانی نظری و روش‌شناختی رایج و خودداری از نقد درون ساختاری، بخشی از عوامل موثر در پیدایش وضعیت کنونی است. در ادامه، بخش پایانی این یادداشت از نظر خواهد گذشت. ...

اشاره:

در بخش اول با اشاره به مطالب شماره پنجم مجله اندیشه پایداری، به مفهوم ادبیات جنگ و تشابه روش شناسی و کارکرد آن با تاریخ نگاری جنگ پرداختم. در ادامه، بخش دوم این یادداشت از نظر خواهد گذشت. ...

اشاره:

فرصتی فراهم شد تا پس از مطالعه مجله اندیشه پایداری (شماره پنجم، بهار و تابستان 1401)، بر اساس پیش‌فرض‌هایی که داشتم، نکاتی را در سه یادداشت جداگانه بنویسم که نیاز به بررسیِ تفصیلی دارد و امیدوارم فرصت آن فراهم شود. فرض من بر این است که؛ «جهاد تبیین» به این دلیل موضوعیت پیدا کرده که آنچه انجام شده، پاسخگو نبوده و اقدامات دیگری باید انجام می شد که به هر دلیل مورد توجه قرار نگرفته است. بنابراین جهاد تبیین از مسیر نقد و بررسی دو حوزه «ادبیات و تاریخ‌نگاری» جنگ عبور می‌کند. هرچند غفلت از «بررسی‌های نظامی- استراتژیک»، مقوله دیگری است که باید جداگانه مورد بررسی قرار بگیرد. با نظر به ملاحظه یادشده و با رویکرد انتقادی، به برخی موضوعات اشاره خواهم کرد. ...

   پدیده فتح خرمشهر را پس از چهل سال با رویکرد و روش‌های مختلفی می‌توان مورد بازبینی قرار داد که تابع نظام ادراکی متفاوت از موضوع مورد بحث خواهد بود. در این یادداشت با نظر به پژوهش و نگرانی‌هایی که داشته و دارم، بنظرم موضوع مورد بحث را به دو اعتبار می‌توان مورد توجه قرار داد و درباره آن سخن گفت:   

1- فتح خرمشهر به اعتبار زمان، تاریخی شده است، زیرا موضوع آن متعلق به نسل انقلاب و جنگ است که بصورت میانگین در دهه ششم یا هفتم زندگی خود قرار دارند. به همین دلیل هم اکنون گفتگو درباره حوادث بزرگ تاریخی نظیر جنگ و انقلاب، به چالشِ میان‌نسلی تبدیل شده است. به این معنا که نسل پیشین بر پایه تجربه تاریخی و هویت ساز خود به حوادث و الزامات زندگی نگاه و درباره آن مناقشه می‌کند، در حالیکه نسل جدید درگیر شرایط دیگری است و نسبتِ این وضعیت را با گذشته و مناقشه درباره آن، نمی‌تواند به خوبی بازتعریف کند.   ...

   «تفکر تاریخی» در جامعه ایران، به‌معنای توانمندی و اهتمام به اندیشه‌ورزی درباره گذشته و بازتعریف شالوده‌های هویتی در نسبت با داشته‌های تاریخی، با تصمیم‌گیری جامعه ایران برای انقلاب، دچار گسست شد زیرا باور عمومی به ضرورت انقلاب در جامعه ایران، در چارچوب هویت جدید انقلابی و اسلامی، تنها در صورت انقطاع از هویت پیشین قابل دستیابی بود. به همین دلیل پیروزی انقلاب، سرآغاز شکل‌گیری دوگانگی در جامعه ایران در نسبت با گذشته و آینده بود که به دو صورت متفاوت، همچنان ادامه دارد: ...