نسبت زمان با وقایع چیست؟

دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

درونمایه پرسش از نسبت زمان با تحقق رخدادها در زمان و مکان، براساس این فرض بنا شده است که طبق نظر کانت، تحقق عینی وقایع، مشروط به «زمان و مکان» است. همچنین در باره روایت از وقایع و رخدادهای تاریخی، تصریح می شود، ساختار تاریخنگاری و روایت بر منطق «زمان-واقعه» استوار است. با این مقدمه پرسش اساسی این است که؛ وقوع، تداوم و پایان جنگ در هشت سال جنگ، آیا به این معنا است که، زمان محدود کننده ظرفیت آغاز و پایان جنگ بود یا ظرفیت های جنگ دامنه و محدوده زمان را تعیین کرد؟ پرسش یادشده چنانکه اشاره شد، با فرض پیوستگی زمان با وقایع و تأثیر ظرفیت وقایع در ظهور، تداوم و پایان رخدادها می باشد که بیش از آنکه تاریخی باشد خاستگاه فلسفی دارد. در واقع مسئله ای که محل تامل و بحث قرار دارد، تاثیر «ظرفیت جنگ» بر تعیین محدودیت زمان و یا «ظرفیت زمان» بعنوان محدود کننده ظرفیت جنگ، می باشد. ...

برچسب ها:

عنصر زمان

،

وقایع تاریخی

،

وقوع جنگ

،

تداوم جنگ

اهمیت زمان برای تصمیم گیری در بزنگاه های تاریخی چیست؟

سه شنبه ۵ فروردین ۱۴۰۴

پرسش از اهمیت زمان برای تصمیم گیری در بزنگاه های تاریخی، هر چند یک اصل و قاعده کلی است، ولی درک آن تا اندازه ای براساس تجربه و آزمون و خطا فراگیری می شود. نظر به اهمیت این موضوع در ارزیابی‎های تاریخی و راهبردی برای آینده، در این یادداشت به دو مورد از تجربیات تاریخی اشاره خواهد شد:

1- تصرف سفارت امریکا با هدف نگرانی از پیامدهای سفر شاه به امریکا و تکرار تجربه کودتای 28 مرداد 1332 و پیامدهای آن، با آشکارسازی تمایز تفکر و رفتار انقلابی نیروهای پیروان خط امام با تفکر لیبرالیستی و مارکسیستی، کارکردهای متفاوتی داشت که از نظر تاریخی هنوز جریان دارد. ...

برچسب ها:

بزنگاه تاریخی

،

تصمیم راهبردی

،

پایان جنگ

آسیب‌شناسی تاریخ‎نگاری پایان جنگ در گفتگو با سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی- بخش پایانی

شنبه ۱۳ مرداد ۱۴۰۳

بخش سوم و پایانی گفت و گو با سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی پیرامون مختصات پژوهش و آسیب شناسی تاریخ نگاری درباره قطعنامه 598 و پایان جنگ را در ادامه مطاله بفرمایید:

در سال‌های اخیر، سپاه و ارتش و پژوهشگران با استناد به همین اسناد شروع به پژوهش کردند. شما به عنوان کارشناس و پروهشگر این حوزه بفرمایید چه جریان‌هایی و با چه رویکردهایی به آن مقطع تاریخی پرداخته‌اند و به نظرتان ایراد اساسی آ‌ن‌ها چیست؟

از نظر تولید منابع در سایت‌ها که جست‌وجو کردم، ۱۰۰ کتاب در زمینه‌ی قطعنامه‌ی ۵۹۸ موجود است و حدود ۸ کتاب به صورت تخصصی در مورد قطعنامه بحث کرده که من برخی از آن‌ها را خواندم. چون این موضوع مهم بود با خانم محمدی، که مسئول کتابخانه‌ی تخصصی جنگ در حوزه‌ی هنری است، تماس گرفتم و گفتم ارزیابی شما از ادبیات پژوهشی در موضوع پذیرش قطعنامه‌ی ۵۹۸ چیست؟ ایشان گفتند ۱۲۰ عنوان کتاب در مورد قطعنامه وجود دارد حتی کتاب‌هایی هم که اشاره‌ای کوتاه در مورد قطعنامه دارد، جزء این کتاب‌ها ثبت شدند. ...

برچسب ها:

پایان جنگ

،

تاریخ نگاری جنگ

،

قطعنامه 598

،

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

آسیب‌شناسی تاریخ‎نگاری پایان جنگ در گفتگو با سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی- بخش دوم

شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳

با توجه به چهارچوب مفهومی و روشی که عرض کردم، سؤال از اینکه علت پذیرش قطعنامه چه بود، اساساً سؤال اشتباهی است. نه اینکه علت پذیرش قطعنامه نیاز به سؤال ندارد. نه، منظور این نیست. اگر موضوع تاریخ‌نگاری جنگ، مسئله‌ی جنگ باشد و جنگ به عنوان یک امر استراتژیک با حفظ موجودیت و توسعه‌ی قدرت با استفاده از ابزار نظامی نسبت دارد، در واقع سؤال این نیست که چرا قطعنامه را پذیرفتیم؟ سؤال استراتژیک در واقع این است که چرا ما نتوانستیم با پیروزی نظامی بر عراق جنگ را پایان دهیم؟ به عنوان مثال وقتی امریکایی‌ها به عراق حمله کردند، با یک پیرزوی نظامی بغداد را تصرف کردند، مراکز ثقل استراتژیک عراق را بمباران کردند، زیرساخت‌های عراق را از بین بردند، دنبال صدام گشتند و وی را یافته و محاکمه کردند. بنابراین امریکایی‌ها در این مرحله، یعنی مرحله‌ی اول برای پیروزی نظامی بر عراق، با پیروزی نظامی موفق عمل کردند. اما اینکه تأسیس نظام سیاسی در عراق توسط امریکایی‌ها با شکست مواجه شد، می‌شود امر دوم. اما در مرحله‌ی اول یعنی پیروزی نظامی بر عراق موفق ظاهر شدند ...

برچسب ها:

پایان جنگ

،

تاریخ نگاری جنگ

،

قطعنامه 598

،

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

آسیب‌شناسی تاریخ‎نگاری پایان جنگ در گفتگو با سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی- بخش اول

یکشنبه ۳۱ تیر ۱۴۰۳
گفتگوی محمد درودیان با سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی

اشاره:

وقتی تهاجمات ارتش عراق در فروردین سال ۱۳۶۷ آغاز شد و مناطق تصرف‌شده در شش سال، در فاصله‌ی چهار ماه بازپس گرفته شد، این جهان ذهنی در هم ریخت و مردم غافلگیر شدند. آگاهی جمعی و جهان ذهنی برای بازسازی نیاز به زمان داشت. جامعه وقتی در برابر یک وضعیتی غافلگیر می‌شود، بخشی از ذهنیتش به این سو می‌رود که چرا این طور شد؟ بخشی می‌رود به سمت اینکه ما پیروزیم و بخشی هم می‌رود به سمت خیانت و توطئه‌های پیچیده. وقتی که مسئله‌ی جنگ به عنوان امر استراتژیک در جامعه ادراک نشده باشد، پناه می‌برند به مباحث پیچیده و استفاده از موضوع خیانت ...

برچسب ها:

پایان جنگ

،

تاریخ نگاری جنگ

،

قطعنامه 598

،

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

تأملی بر تغییر در مأموریت سپاه؛ تأثیر بر روند تحولات جنگ - بخش پایانی

چهارشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۳

تجربه به دست آمده در دوره آزادسازی مناطق اشغالی، با نظر به تغییر در ماهیت جنگ و دکترین عراق از تهاجمی به دفاع مطلق در خاک خود، به دلیل کوتاه‎شدن خطوط پشتیبانی از یگان‎های رزم، پاسخگوی نیازهای مرحله جدید نبود. با این وجود، به جای ایجاد تناسب لازم میان اهداف با منابع در کشور، همچنین تغییر در تاکتیک و مانور عملیات و زمین برای تأمین اهداف نظامی، منطقه نبرد در چند مرحله تغییر کرد. در این فرایند، عملیات در سه منطقه رملی در عملیات‎های والفجر مقدماتی و والفجر یک، عبور از رودخانه اروند در عملیات فاو و کربلای چهار، همچنین عملیات در دشت باز و در برابر استحکامات دفاعی چندلایه عراق در عملیات رمضان و کربلای پنج، انجام شد. هوشیاری عراق نسبت به تاکتیک و جغرافیای منطقه عملیات، جنگ را از نظر تاکتیکی در منطقه جنوب با بن بست همراه کرد و انتقال جنگ از جنوب به شمالغرب در نیمه دوم سال 1366، فرصت لازم را برای تغییر استراتژی عراق از دفاعی به تهاجمی فراهم کرد. ...

برچسب ها:

سپاه در جنگ

،

تحول سازمان

،

آزادسازی

،

پایان جنگ

تأملی بر تغییر در مأموریت سپاه؛ تأثیر بر روند تحولات جنگ - بخش دوم

سه شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۳

توانمندی جذب، آموزش، سازماندهی و بکارگیری نیروهای پیاده و تجهیز آنها در درون سازمان رزم سپاه برای انجام مأموریت دفاعی- تهاجمی، نتایجی را از نظر عملیاتی بهمراه داشت که شاکله تفکر تاکتیکی- عملیاتی سپاه بر اساس آن بنا شد. سپاه در کنار ادراک از اهمیت اشراف اطلاعاتی، برخورداری از سازمان رزم و تجهیزات مناسب برای موفقیت در طراحی و اجرای مانور عملیاتی و فرماندهی نیروها، اهمیت و تأثیر آتش پشتیبانی توپخانه و هوایی را بهمراه استفاده از قدرت زرهی در مرحله «آزادسازی مناطق اشغالی»، بصورت جدی‎تری در مقایسه با مرحله قبل ادراک و مورد تأکید قرار داد. سازمان رزم سپاه در مرحله جدید، همچنان متکی بر نیروهای داوطلب مردمی بود که سطح و میزان تأثیرگذاری قدرت رزمی سپاه را نمایان می‎کرد. ...

برچسب ها:

سپاه در جنگ

،

تحول سازمان

،

آزادسازی

،

پایان جنگ

تأملی بر تغییر در مأموریت سپاه؛ تأثیر بر روند تحولات جنگ - بخش اول

سه شنبه ۱ خرداد ۱۴۰۳

تحولات فکری- ساختاری و تغییر کارکرد سازمانی سپاه برای تبدیل وضعیت از نیروی امنیتی به نیروی نظامی، حداقل تحت تأثیر سه عامل اساسی شامل؛ وقوع جنگ، اشغال سرزمین ایران و بن‎بست نظامی پس از شکست در آزادسازی مناطق اشغالی در سال اول جنگ، صورت گرفته است. به این شکل که تهدیدات امنیتی عراق در استان‎های غربی با حمایت از گروه‎های تجزیه طلب، همراه با تجاوزات مرزی دشمن قبل از آغاز جنگ، موجب مقابله سپاه با تهدات امنیتی در داخل شهرها و حضور در مرز شد. ساختار و سازمان سپاه که به تناسب مأموریت‎های جدید شکل گرفته بود، با برخورداری از اطلاعات امنیتی و نظامی، همراه با نگرانی از خطر جنگ، به تدریج زمینه‎های مشارکت سپاه را برای دفاع در برابر متجاوز فراهم کرد. ...

برچسب ها:

سپاه در جنگ

،

تحول سازمان

،

آزادسازی

،

پایان جنگ

آغاز یا پایان جنگ؛ کدام اهمیت دارد؟

چهارشنبه ۲ اسفند ۱۴۰۲

پیش از این تصوّر می‌کردم در مراحل کلی جنگ، شامل وقوع، ادامه و پایان، وقوع جنگ در مقایسه با ادامه و پایان دادن به جنگ از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا تا جنگی آغاز نشود، ادامه و پایان دادن به آن موضوعیت ندارد. با مطالعه مفاهیم نظری و تجربه سایر جنگ‌ها در منابع تاریخی شامل حمله امریکا به افغانستان و عراق، جنگ روسیه و اکراین و جنگ غزه، همچنین ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، به این نتیجه رسیدم که «پایان دادن به جنگ» مهمتر از آغاز و ادامه جنگ است. در ادامه، به چهارچوب مراحل کلی جنگ و تجربه آن در جنگ با عراق اشاره خواهم کرد که شامل سه موضوع و مرحله اساسی به شرح زیر است: ...

برچسب ها:

آغاز جنگ

،

پایان جنگ

،

جنگ آینده

،

بازدارندگی

سرنوشت جنگ، با جنگ تعیین می شود یا با سیاست؟

چهارشنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۲

پایان جنگ ایران و عراق از طریق پذیرش قطعنامه 598 و ابهام درباره نحوه خاتمه جنگ فرسایشی اوکراین و جنگ غزه، موجب طرح این پرسش شده است که؛ سرنوشت جنگ، با جنگ تعیین می‌شود یا با سیاست؟ پرسش از نسبت جنگ با سیاست، یک پرسش کلاسیک و پایدار است که بر مبنای نظریه کلاوزویتس شکل گرفت است. به این معنا که سیاست، جنگِ بدون خون‌ریزی است و جنگ، سیاستِ توام با خون ریزی است. در هسته مرکزی نظریه کلاوزویتس این مفهوم قرار دارد که جنگ، بماهو جنگ معنا ندارد. جنگ بعنوان ابزار قدرت، با هدف کشتار و تخریب، برای تأمین اهداف سیاسی، از طریق پیروزی نظامی، صورت می‌گیرد ...

برچسب ها:

جنگ و سیاست

،

پایان جنگ

،

جنگ اوکراین

،

جنگ غزه

آغاز جنگ دشوارتر است یا پایان دادن به آن؟

سه شنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۲

تجربه دو جنگ اخیر در «اوکراین» و «غزه» که پس از شروع، چشم انداز چگونگی و زمان پایان دادن به آن مبهم و دشوار شده است، همراه با «پرسش‌های چالش برانگیز و انتقادی» از علت وقوع جنگ ایران و عراق و طولانی شدن آن بمدت هشت سال، موجب توجه به اهمیت استفاده از تجربه جنگ با عراق در مواجهه با بحران‌های اخیر و طرح این پرسش شده است که با مقایسه دشواری‌های تصمیم گیری و مدیریت «آغاز و پایان دادن به جنگ»، کدامیک اهمیت بیشتری دارد؟ چنانکه در این پرسش قابل مشاهده می باشد، فرض بر این است که تصمیم‌گیری برای جنگ اساساً امر دشواری است، با این تفاوت که آغاز جنگ اجتناب‌ناپذیر نیست، ولی پایان دادن به جنگ اجتناب ناپذیر است. به همین دلیل تنگناهای تصمیم گیری و ضرورت خاتمه دادن به جنگ، در مقایسه با آغاز جنگ، بسیار دشوارتر است ...

برچسب ها:

آغاز جنگ

،

پایان جنگ

،

جنگ آینده

،

تجربه جنگ

بررسی زمینه ها و ابعاد مختلف قطعنامه 598 – بخش پایانی

شنبه ۱۳ شهریور ۱۴۰۰

اشاره:

در سال 98 سردار محقق برای پایان نامه دکتری خود بدنبال گفتگو درباره قطعنامه 598 بود. قرار بود فارغ از نتیجه تحقیقات برای نگارش پایان نامه، کتابی تحت عنوان گفتگو با افراد مختلف منتشر شود. نظر به اینکه انتشار گفتگوها متوقف شده است، با هماهنگی ایشان برای انتشار آنچه در این زمینه گفته ام اقدام کردم. با نظر به حجم مطالب این گفتگو در شش بخش منتشر خواهد شد.

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مناقشه سیاسی درباره جنگ

بررسی زمینه ها و ابعاد مختلف قطعنامه 598 – بخش پنجم

جمعه ۵ شهریور ۱۴۰۰

اشاره

در سال 98 سردار محقق برای پایان نامه دکتری خود بدنبال گفتگو درباره قطعنامه 598 بود. قرار بود فارغ از نتیجه تحقیقات برای نگارش پایان نامه، کتابی تحت عنوان گفتگو با افراد مختلف منتشر شود. نظر به اینکه انتشار گفتگوها متوقف شده است، با هماهنگی ایشان برای انتشار آنچه در این زمینه گفته ام اقدام کردم. با نظر به حجم مطالب این گفتگو در شش بخش منتشر خواهد شد ...

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مرحوم هاشمی رفسنجانی

بررسی زمینه ها و ابعاد مختلف قطعنامه 598 – بخش چهارم

پنجشنبه ۲۸ مرداد ۱۴۰۰

اشاره

در سال 98 سردار محقق برای پایان نامه دکتری خود بدنبال گفتگو درباره قطعنامه 598 بود. قرار بود فارغ از نتیجه تحقیقات برای نگارش پایان نامه، کتابی تحت عنوان گفتگو با افراد مختلف منتشر شود. نظر به اینکه انتشار گفتگوها متوقف شده است، با هماهنگی ایشان برای انتشار آنچه در این زمینه گفته ام اقدام کردم. با نظر به حجم مطالب این گفتگو در شش بخش منتشر خواهد شد ...

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مناقشه سیاسی درباره جنگ

بررسی زمینه ها و ابعاد مختلف قطعنامه 598 – بخش سوم

چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰

اشاره

در سال 98 سردار محقق برای پایان نامه دکتری خود بدنبال گفتگو درباره قطعنامه 598 بود. قرار بود فارغ از نتیجه تحقیقات برای نگارش پایان نامه، کتابی تحت عنوان گفتگو با افراد مختلف منتشر شود. نظر به اینکه انتشار گفتگوها متوقف شده است، با هماهنگی ایشان برای انتشار آنچه در این زمینه گفته ام اقدام کردم. با نظر به حجم مطالب این گفتگو در شش بخش منتشر خواهد شد ...

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مناقشه سیاسی درباره جنگ

بررسی زمینه ها و ابعاد مختلف قطعنامه 598 – بخش دوم

جمعه ۱۵ مرداد ۱۴۰۰

اشاره

در سال 98 سردار محقق برای پایان نامه دکتری خود بدنبال گفتگو درباره قطعنامه 598 بود. قرار بود فارغ از نتیجه تحقیقات برای نگارش پایان نامه، کتابی تحت عنوان گفتگو با افراد مختلف منتشر شود. نظر به اینکه انتشار گفتگوها متوقف شده است، با هماهنگی ایشان برای انتشار آنچه در این زمینه گفته ام اقدام کردم. با نظر به حجم مطالب این گفتگو در شش بخش منتشر خواهد شد ...

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مناقشه سیاسی درباره جنگ

بررسی زمینه ها و ابعاد مختلف قطعنامه 598 – بخش اول

یکشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۰

اشاره

   در سال 1398 سردار محقق برای پایان نامه دکتری خود به دنبال گفتگو درباره قطعنامه 598 بود. قرار بود فارغ از نتیجه تحقیقات برای نگارش پایان نامه، کتابی تحت عنوان گفتگو با افراد مختلف منتشر شود. نظر به اینکه انتشار گفتگوها متوقف شده است، با هماهنگی ایشان برای انتشار آنچه در این زمینه گفته ام، اقدام کردم. با نظر به حجم مطالب، این گفتگو در شش بخش منتشر خواهد شد.

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مناقشه سیاسی درباره جنگ

فتح خرمشهر؛ آزادسازی یا پیروزی استراتژیک برای پایان دادن به جنگ؟

دوشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۰
عملیات بیت المقدس و سوم خرداد سالروز فتح خرمشهر

 فتح خرمشهر با انجام عملیات بیت المقدس در سوم خرداد سال 1361، «تاریخ ساز» شد و با تغییر در شرایط و معادلات جنگ، زمان را به قبل و بعد از این پیروزی تقسیم کرد. چنانکه در تقویم تاریخ ایران، پیروزی در این عملیات، بعنوان یکی از برجسته‌ترین رخدادهای نظامی، خودنمایی می‌کند. با فتح خرمشهر، فرهنگ مقاومت همه‌جانبه و تأثیرات آن در «ظهور و تکوین قدرت نظامی» در ایران که با پیروزی انقلاب، ماهیت و شکل آن تغییر کرده بود، آشکار شد. مفاهیم یادشده و موارد دیگر، در زمان واقعه بصورت اجمالی و سپس در «تاریخ توصیفی و تحلیلی» از جنگ، برای تفسیر و روایت از رخدادها و موقعیت‌ها، همچنین صورت‌بندی تحولات جنگ مورد توجه و استفاده قرار گرفته است که با توجه به سالگشت این پیروزی بزرگ، به سه مورد آن اشاره می شود: ...

برچسب ها:

فتح خرمشهر

،

عملیات بیت المقدس

،

دلایل ادامه جنگ

،

پایان جنگ

پاسخ به نقدی بر نقد

دوشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۸
نقد یادداشت رضا صادقی
رضا صادقی

اشاره:  

 پس از انتشار یادداشت «درنگی در انتساب راهبرد جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم به امام خمینی» در سایت جماران، نویسنده محترم جناب آقای صادقی درخواست کردند یادداشت ایشان را بخوانم. پس از مطالعه، یادداشتی را با عنوان «نقدی بر یک نقد؛ استراتژی امام در جنگ چه بود و چه نتیجه ای داشت؟» نوشتم که در سایت منتشر شد و از ایشان خواستم مطالعه کنند. ایشان پس از مطالعه، به نقد اینجانب پاسخ داده اند که در ادامه خواهد آمد. بنظرم در زمانه‌ای که باب گفتگو درباره مسائل اساسی به نحوه بایسته گشوده نشده، باید اهتمام جناب صادقی به نقد و بررسی موضوعات و مسائل اساسی را مغتنم شمرد و برای تداوم و گسترش آن، تلاش کرد. در ادامه ابتدا یادداشت جناب آقای صادقی و سپس توضیحاتی که در این زمینه وجود دارد، خواهد آمد.

برچسب ها:

استراتژی امام در جنگ

،

پایان جنگ

،

آیت الله هاشمی

نقدی بر یک نقد؛ استراتژی امام در جنگ چه بود و چه نتیجه ای داشت؟

شنبه ۷ دی ۱۳۹۸

اشاره:  

   جناب آقای رضا صادقی در سایت جماران مقاله‌ای را با عنوان «درنگی در انتصاب راهبرد جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم به امام خمینی» منتشر کرده است. در این مقاله سوال نهفته و نانوشته‌ای وجود دارد. به این معنا که؛ آیا استراتژی امام، جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم بود؟ هدف نویسنده از بررسی این موضوع، با این فرض دنبال شده که؛ نه تنها استراتژی امام جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم نبوده است، بلکه امام راهبرد آقای هاشمی را قبول داشته است. نویسنده از طریق این بررسی، گفتمان موجود در سپاه درباره استراتژی جنگ و تفاوت نظر امام با نظر آقای هاشمی را مورد نقد قرار داده است.

برچسب ها:

استراتژی امام در جنگ

،

پایان جنگ

،

آیت الله هاشمی

،

رضا صادقی

پایان دادن به جنگ بر اساس کدام علت؟

سه شنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۸

   پذیرش قطعنامه 598 در تیرماه و برقراری آتش بس میان ایران و عراق در مرداد سال 1367 موجب گمانه زنی و مناقشات گسترده‌ای درباره «هدف و علت» این تصمیم گیری شده است. در پاسخ به پرسش یاد شده چنانکه پیش از این نوشته ام، برخی از مفهوم «خدمت و یا خیانت» استفاده کردند و برخی دیگر به «تأثیر حمایت خارجی» از عراق، همراه با نگرانی از تداوم «حملات موشکی و شیمیایی عراق» به تهران و شهرهای بزرگ، یا «شرایط اقتصادی» و مهمتر از آن به «شرایط نظامی»، با تغییر در موازنه نظامی پس از حملات ماه های پایانی عراق اشاره کرده اند.

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

جام زهر

قطعنامه 598؛ مواجهه تاریخی - راهبردی یا مناقشه سیاسی؟

پنجشنبه ۲۷ تیر ۱۳۹۸

   در حالیکه هیچگونه چشم انداز روشنی برای برون رفت از  جنگ فرسایشی و  پایان دادن به جنگ هشت ساله، در چارچوب استراتژی نظامی وجود نداشت، قطعنامه 598 بعنوان راه حل سیاسی به یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های دهه های اخیر خاتمه داد. به این اعتبار و سایر ملاحظاتی که وجود دارد، قطعنامه 598 به لحاظ حقوقی، سیاسی و تاریخی اهمیت دارد و همواره بمناسبت‌های سیاسی و تاریخی مورد توجه و نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.در مجموع  در نگرش به قطعنامه 598 دو موضوع شامل؛ «نقش دیپلماسی و مذاکره در جنگ» و « نقش مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در پایان دادن به جنگ» استوار و مناقشه در این موضوع را شکل داده است که به شکل زیر قابل صورت بندی است:

1- نقد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی برای یایان دادن به جنگ ، بمنزله خیانت و عامل تحمیل صلح به امام.

2- نقد دیپلماسی ایران در جنگ و نا دیده گرفتن نقش مذاکره سیاسی با تاکید بر نقش مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی برای پایان دادن به جنگ.

   با وجود اینکه کارکرد قطعنامه 598 برای خاتمه دادن به جنگ تا این اندازه اهمیت دارد و مناقشه آمیز است، اما تا کنون بررسی عمیق و جامع تاریخی درباره «چرایی و چگونگی شکل گیری، تصویب و پذیرش قطعنامه و نتایج آن» صورت نگرفته است. مهمتر آنکه قطعنامه 598 بعنوان یک روش و راه حل سیاسی برای برون رفت از یک جنگ نظامی و امکان استفاده از آن در شرایط مشابه، مورد نقد و بررسی قرار نگرفته است.

  پس از گذشت 30 سال از اتمام جنگ و با حضور نسل جدید که هیچ خاطره ای از آن روزها ندارد، آنچه تا کنون مورد بحث قرار گرفته، صرفاً مباحث تاریخی- حقوقی و مناقشات سیاسی درباره نقش افراد بعنوان علت پذیرش قطعنامه بوده است که در مقایسه با سایر مباحث طرح شده، همچنان غالب است. در حالیکه این روش هیچگونه کمکی به شناخت تاریخی و یا استفاده از این تجربه نمی کند.در واقع تبدیل مسایل اساسی تاریخی- راهبردی به مناقشه سیاسی، به یک رویّه در مواجهات تاریخی تبدیل شده است در حالیکه این روش نه به شناخت از مسایل کمک می کند و نه امکان استفاده از این تجربه در شرایط مشابه تاریخی را فراهم خواهد کرد.

 

مطالب مرتبط:
+ مطالب مربوط به قطعنامه 598

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

مناقشه سیاسی درباره جنگ

،

آیت الله هاشمی

قطعنامه 598 در آئینه تاریخ

پنجشنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۷

   نقش قطعنامه 598 در پایان دادن به جنگ ایران و عراق و برقراری آتش بس، ناظر بر اهمیت این واقعه سیاسی و تاریخی، به اعتبار کارکرد و تاثیر ابزار سیاسی، در کنار ابزار نظامی و یا جایگزین آن، برای برون رفت از شرایط مخاطره آمیز  سیاسی و نظامی در جنگ با عراق و استفاده از این تجربه تاریخی در برابر بحرانهای مشابه در آینده است. هم اکنون در سالگرد پذیرش قطعنامه 598، مباحث مختلفی را می‌توان در این زمینه مورد بررسی قرار داد:  ...

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

جنگ و دیپلماسی

،

برجام

اتمام جنگ پس از فتح خرمشهر

دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷

   همچنان باور رایج درباره ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر ناظر بر ابهام در باره علت ادامه جنگ و تاکید بر ضرورت اتمام جنگ است. در واقع پرسش اولیه حاصل از عدم اطلاع و یا ابهام درباره علت ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، به دلیل بی توجهی به ضرورت پاسخ مناسب و تاثیر برخی عوامل و شرایط سیاسی و اجتماعی، موضوعیت خود را بصورت تدریجی از دست داده و به باور رایج مبنی بر ضرورت اتمام جنگ پس از فتح خرمشهر تبدیل شده است.

 همچنان بر این باور هستم که تفکر یاد شده در باره علت ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، بیش از آنکه ناظر بر شرایط و ارزیابی میزان امکان پذیری پایان دادن به جنگ باشد، با نظر به نتایج جنگ پس از فتح خرمشهر شکل گرفته است. در واقع طولانی شدن جنگ پس از فتح خرمشهر و نحوه پایان جنگ، منجر به شکل گیری این باور شده است که جنگ باید پس از فتح خرمشهر به پایان می رسید، در حالیکه شرایط و امکان اتمام جنگ برابر آنچه مورد نظر ایران بود، وجود نداشت. با این توضیح، اگر جنگ طولانی نمی شد و با پیروزی در عملیات رمضان به پایان می‌رسید یا حتی در سال 1367 با پیروزی ایران به پایان می رسید آیا پرسش از علت ادامه جنگ و یا ضرورت اتمام جنگ شکل می گرفت؟

 

مطالب مرتبط:
+ مطالب مربوط به فتح خرمشهر و سوم خرداد در این سایت

برچسب ها:

فتح خرمشهر

،

پایان جنگ

،

علت ادامه جنگ

نقدی بر دیدگاه منتقدین پذیرش قطعنامه 598، در گفتگو با روزنامه قدس

شنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۶

اشاره:

   در گفتگو با روزنامه قدس فرصتی فراهم شد تا ضمن دسته بندی منتقدین پذیرش قطعنامه 598، این موضوع مورد بحث قرار بگیرد که؛ مسئله، انتقاد از اتمام جنگ بود یا روش پایان دادن و زمان آن؟ این موضوع با وجود اهمیت آن کمتر واکاوی می شود، حال آنکه بررسی این موضوع ضمن روشن شدن رویکردها در باره پایان دادن به جنگ، بخشی از مناقشات بی حاصل و بیشتر تاریخی و سیاسی را خاتمه خواهد داد. متن مصاحبه که در تاریخ 27 تیرماه 96 در روزنامه قدس منتشر شده است، در ادامه خواهد آمد.

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

روزنامه قدس

تأملی بر پایان جنگ با پذیرش قطعنامه 598 در مقایسه با دفاع در آغاز جنگ

چهارشنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۶

اشاره:

   تجربه دفاعی ایران در جنگ با عراق، هم اکنون زیرساخت و شاکله قدرت بازدارندگی و ساختار دفاعی کشور را شکل داده است. جنگ در خاک عراق، در امتداد تجربه جنگ دفاعی- آزادسازی ادامه یافت، اما به دلیل نحوه پایان جنگ، از طریق پذیرش قطعنامه 598، کارکرد و تأثیر «جنگ تهاجمی- تعاقبی»، مورد پرسش قرار گرفته است. حال آنکه توسعه و تعمیق قدرت منطقه‌ای ایران، بدون رفع ابهامات مفهومی و تاریخی در این حوزه و ایجاد ساختار مناسب، حاصل نخواهد شد. نظر به اهمیت مسئله یاد شده، به مناسبت فرارسیدن پذیرش قطعنامه، موضوع مورد بحث در یادداشت حاضر بررسی شده است.

برچسب ها:

قطعنامه 598

،

پایان جنگ

،

دفاع مردمی

،

ادامه جنگ

معرفی
    محمد درودیان هدف از تأسیس این صفحه، بیان دیدگاه‌ها درباره ابعاد سیاسی، اجتماعی و نظامی جنگ ایران و عراق و نیز بازاندیشی و اصلاح نظرات و آثار منتشر شده است. تقاضا دارم از طریق آدرس m.doroodian@yahoo.com بنده را از نقطه نظرات نقادانه و پیشنهادی خویش بهره‌ مند فرمایند.
    همچنین یادداشت های بنده از طریق کانال های ایتا و تلگرام قابل دسترسی است.

کانال ایتا محمد درودیان کانال تلگرام محمد درودیان
جستجو



    در اين سایت
    در كل اينترنت
برچسب ها