تاکنون پنج یادداشت در نقد گفتار و نوشتار جناب شیرعلی نیا نوشته ام. به این شکل که؛ دو یادداشت با «نگاه کلّی» به یادداشت های کانال تلگرامی ایشان و سه یادداشت اخیر در موضوع «عملیات بدر» بوده است. اگر مسئله ایشان روشن شدن «واقعیات تاریخی» است که بر آن تاکید میکند، بدیهی است باید با پذیرش مسئولیت گفتار و نوشتار خود، به نقدهای وارده بصورت مستقیم پاسخ بدهد تا راه برای ادامه نقد و بررسی سایر یادداشت ها و گفتار ایشان گشوده شود. با این هدف، یادداشت حاضر را در «نقد روش شناختی» نوشتهام که در ادامه خواهد آمد.
متن پیاده شده ویدئوی زنده اینستاگرامی جناب آقای شیرعلی نیا در تاریخ 27 اسفند 1399 را درباره عملیات بدر مطالعه کردم. ایشان پیش از این وعده داده بود بصورت منسجم درباره عملیات بدر سخن خواهد گفت و به نقدی که بر اصلاحیه ایشان نوشته شد، پاسخ می دهد. آقای شیرعلی نیا در این ویدئو بحث خود را بجای بررسی روشمند از عملیات بدر، بصورت پراکنده و بدون توجه به سایر منابع، با اشاره به عملیات خیبر آغاز و پس از نقل قول پراکنده از عملیات بدر، به ادامه جنگ پرداخته است و سپس با عبور از روی پیروزی در عملیات فاو، به موضوع عملیات کربلای چهار و پنج ورود کرده و در حالیکه موضوع ویدئو، عملیات بدر بود، درباره پایان جنگ و کلیت آن، همانند آنچه پیش از این تحت عنوان اطلاعیه نوشته بود، نتیجه گیری کرده است. با مطالعه متن، اولین پرسشی که با آن مواجه شدم این بود که؛ آیا این نوع طرح بحث بصورت نقلی و از همهی جنگ، طبق وعده جناب شیرعلی نیا و بدون رعایت مبانی نظری و روش شناختی، می تواند روشن کننده ابعاد عملیات بدر و مسائل اساسی جنگ باشد؟! بعبارت دیگر؛ با این روش، کدام مسئله تاریخی، نظامی و راهبردی را که مورد نظر ایشان است، می توان مورد بررسی قرار داد؟
جناب شیرعلی نیا در این ویدئو زنده اینستاگرامی که بسیار طولانی و تا اندازهای خسته کننده و با روخوانی متن همراه بود، پرسشی را درباره «علت بازگشت به هور» طرح کرده که بیش از 30 سال قبل در آثار سپاه منتشر شده و مجدداً بدون هیچگونه پژوهش مستقل و جدید از سوی ایشان، از طریق روش «نقلی و گزینشی»، بصورت پراکنده و آشفته در این ویدئو تکرار شده است. در نقد اطلاعیه ایشان برای عملیات بدر که پیش از این نوشتم، جناب شیرعلی نیا بجای پاسخ نوشتند: «عجله نکنید؛ صبر کنید، وقتی روز یکشنبه ساعت ۲۱ مطالبم را دربارهی عملیات بدر و آن اطلاعیه گفتم، آنگاه نقد کنید.» امیدوارم ایشان نقد حاضر و ابهاماتی را که در این زمینه وجود دارد که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد، مانند سایر نقدهایی که بر نظرات ایشان نوشتم، بی پاسخ نگذارند. ...
نقدی را پیش از این بر یادداشت جناب شیرعلی نیا نوشتم و انتظار داشتم ضمن انتشار آن در کانال، پاسخ به آن را ارسال کنند تا متقابلاً برای انتشار آن در سایت اقدام شود. ایشان تا کنون هیچگونه پاسخ مستقیم و روشنی به یادداشت مورد اشاره نداده اند. در عین حال مطالبی را در واکنش اولیه نوشته اند که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد. در هر صورت از جناب شیرعلی نیا که شفافیّت و ایجاد امکان نقد را مطالبه می کنند، این انتظار وجود دارد که به آداب و اخلاقِ نقد پایبند بوده و بدون تقلیل نقد به امر روانشناختی و اخلاقی، برای پاسخ مستدل اقدام کنند.
یادداشتی را جناب شیرعلی نیا درباره عملیات بدر نوشته است که در ادامه برای نقد و بررسی آن اقدام کرده ام. امیدوارم برخلاف نقدی که برکانال تلگرامی ایشان نوشتم و به آن پاسخ ندادند، نقد حاضر را در پاسخ به یادداشت منتشرشده در کانال خود، منتشر و پاسخ به پرسش ها را برای انتشار در این سایت ارسال کنند.
تأملی بر بازتاب های نقد بر کانال تلگرامی جناب آقای شیرعلی نیا
پنجشنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۷
جعفر شیرعلی نیا
اشاره:
1- نخستین بار درخواست برای نقد کانال جناب شیرعلی نیا بعنوان «پدیده جدید در حوزه بررسی جنگ ایران و عراق» از سوی روزنامه ایران و در شهریور سال 96 به اینجانب پیشنهاد شد که متنی را نوشتم و قرار شد پس از مصاحبه ایشان با روزنامه ایران متن نقد هم منتشر شود. به گفته روزنامه ایران جناب شیرعلی نیا از مصاحبه امتناع کرد و در نتیجه انتشار یادداشت اینجانب هم موضوعیت خود را از دست داد. به دنبال فرصت دیگری بودم که در این میان به دلایلی انتشار یادداشت در کانال متوقف شد. در جلسه ای این موضوع را به جناب شیرعلی عرض کردم و در این باره گفتگو کردیم که با توجه به اظهارات ایشان مبنی بر ضرورت تلاش در فضای مجازی، با داعیه «روایت جدید و مستقل از جنگ»، پس از اصلاحاتی در یادداشت تهیه شده، برای انتشار آن اقدام کردم که متاسفانه در ابتدای یادداشت این موضوع اصلاح نشد که همین موضوع را هم در تماسی که جناب شیرعلی نیا پس از انتشار یادداشت با من داشت، بعنوان یک اشتباه به ایشان عرض کردم.
2- در یادداشتی که در نقد نوشتم، مایل بودم صورت مسئله کلی شامل: مفهوم «روایت مستقل و جدید از جنگ» و علت انتقاد و استقبال از آن روشن شود. به این معنا که آیا در کانال روایت جدید و مستقل منتشر می شود؟ چرا کانال مورد استقبال و انتقاد قرار گرفته است؟ متاسفانه از نقد روش شناسی درباره داعیه روایت جدید و مستقل، اینگونه برداشت شد که: آیا جناب شیرعلی نیا این ادعا را طرح کرده یا خیر؟ ایشان هم با وجود تماسی که داشتیم و یادآوری زمان و مکان طرح آن، هیچگونه نظری برای روشن شدن موضوع بیان نکردند و به یادداشت نقد هم پاسخ ندادند تا مشخص شود اگر ارزیابی من اشتباه است، از این طریق روشن و اصلاح شود. ایشان مسیر جدیدی را با دعوت به مناظره در رسانه ها گشودند! در حالیکه ما در فضای رسانه ای (سایت و کانال) درگیر نوعی گفتگو شده ایم و هنوز ایشان پاسخ نداده اند تا معلوم شود مسئله چیست و برای ادامه آن چه باید کرد؟ ضمن اینکه اینجانب همیشه از هر نوع گفتگو درباره مباحث تاریخی با ایشان و هر فر دیگری، چنانکه تا کنون انجام داده ام، استقبال کرده و خواهم کرد.
3- در این یادداشت، بازتاب انتشار نقد کانال را بررسی کرده و در مطلب دیگری، پیشنهادی پیرامون نقد و بررسی یادداشت های ایشان مطرح کرده ام که منتشر خواهد شد. امیدوارم برخلاف یادداشت پیشین، نوشتار حاضر موجب شود بازتاب وقایع جنگ در فضای مجازی تا اندازه ای روشن شود که اساسا مسئله مخاطبین در فضای مجازی درباره مسایل و رخدادهای تاریخی، از جمله جنگ ایران و عراق چیست؟ لطفا ادامه مطلب را ملاحظه بفرمائید.
روایت مستقل و جدید از جنگ؛ با کدام هدف، با کدام روش؟
سه شنبه ۱ آبان ۱۳۹۷
اشاره:
در دیماه 1396، مطلبی نوشتم دربارهی «نقد جهتگیری کلی یادداشتهای آقای جعفر شیرعلینیا درباره جنگ ایران و عراق در کانال تلگرامیشان». ولی چون آن مطلب بارگذاری نشد، از انتشارش در سایت نیز خودداری کردم، ضمن اینکه با تعطیلشدن کانال تلگرامی ایشان، تلقیام این بود که دیگر مطلب بنده، موضوعیت خود را از دست داده باشد- گرچه همچنان بهدنبال فرصت مناسب برای طرح آن بودم. بنابراین، پس از اطلاع به از سرگیری فعالیتهای ایشان در کانال تلگرامیشان، آنچه را پیش از این نوشته بودم، بدون هیچگونه اصلاحاتی در سایت گذاشتم.
هدف از تأسیس این صفحه، بیان دیدگاهها درباره ابعاد سیاسی، اجتماعی و نظامی جنگ ایران و عراق و نیز بازاندیشی و اصلاح نظرات و آثار منتشر شده است. تقاضا دارم از طریق آدرس m.doroodian@yahoo.com بنده را از نقطه نظرات نقادانه و پیشنهادی خویش بهره مند فرمایند. همچنین یادداشت های بنده از طریق کانال های ایتا و تلگرام قابل دسترسی است.