اشاره:

   در اسناد عراق که اخیراً در بی بی سی ترجمه و منتشر شده است، علاوه بر اهداف عراق در مقابله با ایران از طریق حمایت از شورش های خودمختارانه، به تمایلات عراق برای رهبری جهان عرب و تلاش برای لغو قرارداد 1975 الجزایر، اشاره شده است. ارزیابی عراق از وضعیت نظامی ایران بر پایه ناتوانی ایران برای دفاع و حمله، بعنوان یک فرصت تاریخی برای عراق ذکر شده است. برابر این سند، پیشنهاد عراق برای مذاکره با ایران، با هدف تبلیغاتی ذکر شده است. عراق تصور می‌کرد امام بعنوان رهبر ایران در اداره کشور و جنگ ناتوان است و از این طریق خواسته های خود را با جنگ به ایران تحمیل خواهد کرد.

بخش های قابل توجه و مهم این گزارش، در ادامه خواهد آمد و جای این پرسش وجود دارد که چرا در گزارش های مستند بی بی سی از رخدادهای جنگ ایران و عراق که اخیرا پخش شد، از این سند استفاده نشده است؟

   مستند بی بی سی فارسی با عنوان «جام زهر؛ فرصت‌های از دست رفته ایران در جنگ»، با تبلیغات نسبتاً گسترده ای که برای پخش آن صورت گرفت، این انتظار را ایجاد کرده بود که مستند یاد شده، مخاطبان را با اطلاعات و یا صورت‌بندی جدیدی از مسئله پایان جنگ و نقد و بررسی فرصت‌های از دست رفته آشنا خواهد کرد، اما برخلاف انتظار، هیچگونه اطلاعات جدیدی فراتر از آنچه در ایران منتشر شده و برای ساخت این مستند محل رجوع قرار گرفته و در تیتراژ پایانی نیز به آن اشاره شده، وجود ندارد و صرفاً به استدلال درباره وضعیت‌های مختلف برای پایان دادن به جنگ بسنده شده است. در واقع آقای حسین باستانی هیچگونه تلاش مستقل و هدفمندی را برای پاسخ‌گویی به مسئله پایان جنگ و نقد و بررسی فرصت‌های از دست رفته انجام نداده و در چارچوب داده‌های موجود در آثار منتشر شده و یا گفتارهای مکتوب یا تصویری، روند ادمه جنگ پس از فتح خرمشهر تا پذیرش قطعنامه 598 را در چارچوب برخی اهداف سیاسی صورت‌بندی کرده است ...