در حالیکه جامعه ایران پس از پیروزی انقلاب درگیر استقرار نظام و تعیین جهت‎گیری‎های کلی در سیاست‎های داخلی و خارجی بود، پویایی‎های اجتماعی انقلاب پس از پیروزی، ابتدا تحت تأثیر بحران‎های امنیتی قرار گرفت و سپس با حمله عراق، تمامیت ارضی و موجودیت نظام برآمده از انقلاب در معرض تهدید قرار گرفت.

موضوع یادشده، تفکر، روش و ساختار ضروری برای دفاع در برابر تجاوز را شکل داد و از این طریق مسئله جنگ، جایگزین انقلاب شد. با این تفاوت که بدلیل تفسیر جنگ در چهارچوب انقلاب و سرنگون کردن صدام و نظام بعثی عراق، بعنوان اهداف و خواسته‎های ایران، مورد تأکید قرار گرفت و راهنمای تعیین استراتژی دفاعی- آزادسازی و ادامه جنگ در خاک عراق شد. به همین دلیل در رسانه‎های خارجی نحوه پایان جنگ با پذیرش قطعنامه 598، بمثابه پایان انقلاب ارزیابی شد. ...

   از حمله عراق به ایران در 31 شهریورماه سال 1359 تا کنون، مجموعه ای از گزارش‌های خبری و تحلیلی نسبتاً گسترده درباره «علت وقوع جنگ» میان ایران و عراق منتشر شده است. به نظر می‌رسد روند یاد شده همچنان در سالهای آینده نیز ادامه خواهد یافت و تنها وقوع جنگ احتمالی در آینده، بحث درباره جنگ ایران و عراق را تا اندازه‌ای به حاشیه ببرد. با این توضیح، این پرسش وجود دارد که؛ علت وقوع جنگ میان ایران و عراق را در چارچوب کدام نظریه می توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟ برای پاسخ به پرسش یاد شده ابتدا نظریه های موجود دسته بندی و مورد شناسائی قرار گرفته و سپس یک نظریه انتخاب و مورد تاکید قرار گرفته است. نظریه های سه گانه به شرح زیر است: