اشاره:

ارزیابی تاریخ‌نگاری جنگ در سپاه با روش‌های متفاوتی امکان‌پذیر است. می‌توان براساس هدف که جلوگیری از تحریف بود، نقد و بررسی را انجام داد. آیا این هدف تحقق یافته؟ غیر از این، می‌توان تاریخ نگاری را در نسبت با تبیین وقایع تاریخی انجام داد، آیا این مهم بصورت جامع و در ابعاد مختلف انجام شده است؟ مهمتر از آن، در یک سازمان نظامی با مأموریت بازدارندگی و دفاع در برابر جنگ احتمالی در آینده، چگونه می‌توان نسبتِ تاریخ نگاری را با نیازهای جنگ در آینده مورد نقد و بررسی قرار داد؟

در ادامه بخش دوم گفتگو با اعتمادآنلاین از نظر خواهد گذشت. ...

اشاره:

متن حاضر حاصل گفتگو با «اعتماد آنلاین» است. موضوع این گفتگو با نظر به انتشار کتاب «نقبی بر درس‌ها و دستاوردهای جنگ» انتخاب شد. رویکرد جناب صادق درویشی در طرح پرسش ها بصورت مستقیم درباره کتاب نبود و با تمرکز بر مسئله روایتگری و تاریخ‌نگاری دنبال می شد. به همین دلیل تناسب لازم میان پرسش و پاسخ در یک گفتگوی تعاملی شکل نگرفت. در عین حال نوعی نقد و بررسی خاص درباره اقدامات انجام شده در مرکز تحقیقات جنگ سپاه از سال 1360 و تحولات آن صورت گرفت. در ادامه بخش اول این گفتگو از نظر خواهد گذشت ...

اشاره

بحث درباره نسبت میان تجربه جنگ با عراق در زمان گذشته با نیازهای «جنگ آینده»، رویکرد نظری به مسئله جنگ ایران و عراق است که بر پایه فرض «نسبت میان آینده با گذشته» قرار دارد. در حالیکه رویکرد کنونی به تجربه جنگ با عراق، مناقشه و یا خاطره گویی از گذشته است که تاریخ را در تاریخ مدفون خواهد کرد. به همین دلیل اگر نتوان نیازهای آینده را برپایه تجربه گذشته پاسخ داد، کارکرد تاریخ جز نقل و یا تحلیل توصیفی و مناقشه آمیز درباره گذشته، نتیجه دیگری نخواهد داشت. یادداشت حاضر را برپایه نگاه به گذشته بر پایه نیازهای آینده نوشته ام که در ادامه خواهد آمد ...

اشاره:

چندی پیش از سوی جناب بهاءالدین شیخ الاسلامی یادداشتی در سایت منتشر شد که نقد نظرات دکتر ناصری در کانال تلگرامی ایشان با طرح این ادعا بود که؛ «کینه شخصی امام خمینی(ره) نسبت به صدام و ممانعت از سفر صدام به تهران برای مذاکره، موجب وقوع جنگ شد.» با برداشتی که از این موضوع داشتم، در موقعیتی، با کتاب دکتر عطاء الله مهاجرانی درباره علت وقوع جنگ، مواجه و برای مطالعه آن اقدام کردم. موضوع مشترک یادداشت دکتر ناصری و کتاب دکتر مهاجرانی، در واقع «دفاع و نقد» یک نظریه درباره وقوع جنگ است، با این تفاوت که احتمالاً نظرات دکتر ناصری متأثر از کتاب دکتر مهاجرانی نوشته است! به این معنا که اشکال در روش شناسی کتاب دکتر مهاجرانی نه تنها تأثیری در ابطال این نظریه نداشته، بلکه موجب رواج آن نیز شده است! ...

پژوهش‌ در موضوعات تاریخی در ایران هم اکنون در بسیاری از موارد ازجمله در حوزه جنگ ایران و عراق، با این فرض انجام می‌شود که وقوع رخدادهای تاریخی بیانگر حقیقتی است که ابعاد و زوایای آن روشن نشده و برای جلوگیری از تحریف آن باید از طریق مطالعه اسنادی، تاریخ شفاهی و سایر موارد دیگر، اقدام کرد. در واقع این تصوّر وجود دارد که وقایع تاریخی یک امر عینی و بیرونی در زمان و مکان است که از سوی فاعل شناسان مورد شناسایی قرار می‌گیرد و در این فرآیند حقایق به صوت قطعی با استفاده از روش علّی و مطالعه اسناد و گزارش‌ها تبیین می شود. طبق این برداشت، ضرورت پژوهش تاریخی با پیش فرض کشف حقایق و واقعیّات تاریخی انجام می شود. ...

کتاب «نقبی بر درس‌ها و دستاوردهای جنگ» توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر و وارد بازار نشر شد.

به گزارش تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس؛ دفاع مقدس و جنگ هشت ساله به فرموده رهبر انقلاب اسلامی گنجینه بزرگی است که تمام ناشدنی است. بنابراین از هر زاویه و از هر حوزه‌ای که به آن توجه شود شامل درس ها و دستاوردهای بزرگی می‌باشد. در این میان بُعد نظامی و سیاسی علاوه بر فرهنگ دفاع مقدس از مسائل بسیار پر اهمیت برای ملت ایران است تا از این تجربه بزرگ همواره برای رویارویی با دشمنان خود استفاده کند. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس که همواره کوشیده است با آثار پژوهشی خود در این مسیر قدم بردارد، در تازه ترین اثر منتشرشده خود تلاش داشته تا درس ها و دستاوردهای دفاع مقدس را از نگاه فرماندهان نظامی و سیاستمدارانی که در آن دوران حضوری فعال داشته و بر مسائل کلان نظامی و سیاسی کشور موثر بوده اند، بررسی نماید.

به همین دلیل با نویسنده کتاب «نقبی بر درس‌ها و دستاوردهای جنگ» محمد درودیان و اکبر رستمی مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به گفتگو پرداخته‌ایم.