از تاریخ چگونه بیاموزیم؟

شنبه ۲۶ تیر ۱۴۰۰

   پرسش از نسبتِ میان آموخته ها با تجربیات تاریخی و تأثیرات آن در نگاه به گذشته و آینده، علاوه بر اینکه کارکرد فکری و سیاسی- اجتماعی تاریخ را آشکار می‌کند، می‌تواند موجب نگاه هدفمند به تاریخ و شکل‌گیری اراده ساختن تاریخ حال برای آینده شود. با این توضیح، همیشه نگاه به تاریخ از حال آغاز می شود و به صورت همزمان، گذشته، حال و آینده در کنار هم قرار می گیرند. چنین ادراکی از زمان‌های سه گانه، موجب پیوستگی حال با گذشته و هر دو با آینده و مقوّم «تاریخ‌سازی» است.

با وجود آن که مفهوم زمان، شرط ضروری برای تجربه آموزی است و خارج از زمان، هیچ امری قابل تحقق نیست، در عین حال تفکر واقعه محور و نقلی به جنگ ایران و عراق، بعنوان امر تجربه شده در زمان گذشته، مانع از فهم زمان در تفکر تاریخی از یکسو و از سوی دیگر فهم جنگ بعنوان یک مسئله راهبردی می‌شود.

تقلیل مفهوم زمان که محیط بر عالم و لازمه تعیین امور است، به امر تاریخی در گذشته و تقلیل گذشته به وقایع در زمان تاریخی و مکان جغرافیایی، مانع از فهم پیوستگی میان گذشته با حال و هر دو با آینده می شود. بنابراین برای آموختن از تاریخ و آینده ای که متفاوت با گذشته است، باید فهم از زمان مورد بازبینی قرار بگیرد. در نتیجه پرسش این است که؛ اگر تاریخ بمعنای واقعه در گذشته است، وقایع گذشته چگونه جای خود را به وقایع جدید می دهد و مفهوم و مصادیق امر تاریخی دستخوش تغییر می شود؟

برچسب ها:

تجربیات تاریخی

،

تفکر واقعه محور

،

امر استراتژیک

کدام مسیر؟ در پاسخ به کدام پرسش؟ (بمناسبت سالگرد تاسیس سایت)

شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۰

اشاره:

   پیش از این در چند مرحله به مناسبت «سالگرد تاسیس سایت»، یادداشت هایی را گذاشتم که بیانگر برداشت از موضوعات جنگ و برنامه ریزی برای طرح مسائل و موضوعات در آینده بود. هم اکنون مدتی است که درباره وقایع، کمتر می نویسم و بیشتر در حوزه روش شناختی نوشته ام. در همین چارچوب در این یادداشت، مسیری را دنبال کردم که با نظر به وضعیت کنونی، به چند پژوهش ضروری که باید در آینده دنبال شود، اشاره شده است. امیدوارم ضمن فرصت برای بازبینی و اصلاح آنچه نوشته ام، از توانایی برای آنچه باید بنویسم، به لطف خدا و راهنمایی دوستان و مخاطبین محترم، برخوردار شوم.

برچسب ها:

پرسش های جنگ

،

آثار درباره جنگ

،

کتاب های محمد درودیان

،

جنگ آینده

روش تاریخ شفاهی چه تأثیری در «تغییر روایت» از جنگ دارد؟

سه شنبه ۱ تیر ۱۴۰۰

  یادداشت حاضر با این فرض نوشته شده که روایت از جنگ ایران و عراق در حال تغییر است. چنانکه روشن است، تاریخ مکتوب هم طبق مفرض یادشده، در تغییر روایت از جنگ، تأثیر دارد. اما موضوع بررسی، تأثیر روش تاریخ شفاهی است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد. بر اساس مفروض یادشده، پرسش این است که؛ استفاده از روش تاریخ شفاهی، چه تأثیری در تغییر روایت از جنگ دارد؟ برای پاسخ به پرسش یادشده، منطق حاکم بر تغییر روایت از جنگ، با تأکید بر تأثیر تاریخ شفاهی توضیح داده خواهد شد. ...

برچسب ها:

تاریخ شفاهی

،

روایت از جنگ

،

تاریخ نگاری جنگ

،

تاریخ مکتوب

چرا به ادبیات نیاز داریم؟

پنجشنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۰

اشاره:

   پس از انتشار مقدمه کتاب «سرو سر به زیر»، جناب صمدزاده مسئول محترم کتابخانه تخصصی جنگِ حوزه هنری یادداشت مختصری را با عنوان «خیاط در کوزه افتاد»، نگارش و نوشتند: «برایم جالب است که یک پژوهشگر تاریخ، مثل شما، که مدام از مسائل صحبت کرده و از ادبیات فراری بوده، درباره یک "زندگینامه" که ژانری ادبی است، نظر داده است، آن هم از روی شیفتگی ...»

چنانکه در یادداشت یادشده نوشته ام و با قضاوت جناب صمدزاده همخوانی دارد، از مسیر و با ملاحظات دیگری درگیر این کتاب شدم که نتیجه آن برای خودم و در این حوزه می تواند چنانکه تصریح کرده اند، پرسش زا باشد. یادداشت حاضر را نوشتم تا از این طریق مرزهای کنونی میان ادبیات و پژوهش، با تأکید بر ضرورت ادبیات و توجه به آن که پیش از این چندان به آن اعتقادی نداشتم، در پاسخ به پرسش طرح شده تا اندازه ای روشن شود.

برچسب ها:

ادبیات جنگ

،

مطالعات فرهنگی

،

نصرت الله صمدزاده

،

سرو سر به زیر

فتح خرمشهر؛ آزادسازی یا پیروزی استراتژیک برای پایان دادن به جنگ؟

دوشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۰
عملیات بیت المقدس و سوم خرداد سالروز فتح خرمشهر

 فتح خرمشهر با انجام عملیات بیت المقدس در سوم خرداد سال 1361، «تاریخ ساز» شد و با تغییر در شرایط و معادلات جنگ، زمان را به قبل و بعد از این پیروزی تقسیم کرد. چنانکه در تقویم تاریخ ایران، پیروزی در این عملیات، بعنوان یکی از برجسته‌ترین رخدادهای نظامی، خودنمایی می‌کند. با فتح خرمشهر، فرهنگ مقاومت همه‌جانبه و تأثیرات آن در «ظهور و تکوین قدرت نظامی» در ایران که با پیروزی انقلاب، ماهیت و شکل آن تغییر کرده بود، آشکار شد. مفاهیم یادشده و موارد دیگر، در زمان واقعه بصورت اجمالی و سپس در «تاریخ توصیفی و تحلیلی» از جنگ، برای تفسیر و روایت از رخدادها و موقعیت‌ها، همچنین صورت‌بندی تحولات جنگ مورد توجه و استفاده قرار گرفته است که با توجه به سالگشت این پیروزی بزرگ، به سه مورد آن اشاره می شود: ...

برچسب ها:

فتح خرمشهر

،

عملیات بیت المقدس

،

دلایل ادامه جنگ

،

پایان جنگ

مقدمه ای بر روایت روان و صادقانه از زندگی شهید مجتبی

چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰
کتاب سرو سر به زیر

   تحقیق درباره موضوعات و مسائل جنگ ایران و عراق به روش مستند و مستدل، مهمترین کاری است که تلاش کرده ام در 40 سال گذشته انجام بدهم. ادراک از واقعیّات جنگ و تبیین آن، با دشواری‌های زیادی همراه است، به همین دلیل در مسیر انجام کار و از موضع استیصال، همواره از ائمه اطهار و روح بلند شهدای دفاع مقدس طلب یاری کرده ام. در عین حال، هیچ‌گاه شهامت تحقیق درباره زندگی شهدا را نداشته‌ام و تصوّر نمی‌کنم در این سال‌های پایان عمرم، تغییری در این وضعیت رخ بدهد. در چنین شرایطی، درخواست عزیز گرامی جناب آقای میثم غلامپور برای مطالعه متن کتاب را به دلیل گرفتاری‌های کاری با اکراه پذیرفتم، ولی آرام آرام با مطالعه متن روان و روایت صادقانه از زندگی «شهید مجتبی کربلایی مهدی»، متقاعد شدم خداوند فرصت بی بدیلی را برای نویسنده محترم کتاب و اینجانب فراهم کرده است ...

برچسب ها:

آثار درباره جنگ

،

سرو سر به زیر

،

شهید مجتبی کربلایی مهدی

،

میثم غلامپور

معرفی
    محمد درودیان هدف از تأسیس این صفحه، بیان دیدگاه‌ها درباره ابعاد سیاسی، اجتماعی و نظامی جنگ ایران و عراق و نیز بازاندیشی و اصلاح نظرات و آثار منتشر شده است. تقاضا دارم از طریق آدرس m.doroodian@yahoo.com بنده را از نقطه نظرات نقادانه و پیشنهادی خویش بهره‌ مند فرمایند.
    همچنین یادداشت های بنده از طریق کانال های ایتا و تلگرام قابل دسترسی است.

کانال ایتا محمد درودیان کانال تلگرام محمد درودیان
جستجو



    در اين سایت
    در كل اينترنت
برچسب ها